آشنایی با دندانپزشکی

 دستگاه لایت کیور دندانپزشکی، که به Light Curer یا پُخت کننده (Curing Unit) هم گفته می‌شود، وسیله‌ای ضروری در مطب‌های دندانپزشکی است که برای سفت کردن مواد ترمیمی دندان، به خصوص کامپوزیت‌های نوری، استفاده می‌شود.

کامپوزیت‌های نوری، بر خلاف آمالگام که به طور طبیعی سفت می‌شود، در حالت خمیری شکل هستند و برای شکل‌دهی و پر کردن حفره دندان استفاده می‌شوند. این مواد برای سفت شدن و ایجاد یک ترمیم محکم و بادوام، به نور با طول موج و شدت خاص نیاز دارند.

نحوه عملکرد دستگاه لایت کیور

1. تابش نور دستگاه لایت کیور: دستگاه لایت کیور با تاباندن نور با طول موج و شدت مناسب (معمولاً بین 400 تا 500 نانومتر و با شدت 300 تا 1000 میلی‌وات بر سانتی‌متر مربع) بر روی ماده ترمیمی، باعث فعال شدن مولکول‌های موجود در آن و شروع فرآیند پلیمریزاسیون می‌شود.

2. پلیمریزاسیون: در فرآیند پلیمریزاسیون، زنجیره‌های مولکولی کوتاه به هم پیوند خورده و تشکیل مولکول‌های بزرگ‌تر و سخت‌تر را می‌دهند. این امر باعث سفت شدن ماده ترمیمی و تبدیل آن به یک ماده جامد و بادوام می‌شود.

3. انواع دستگاه لایت کیور:

   • هالوژن: این نوع دستگاه لایت کیور از لامپ‌های هالوژن برای تولید نور استفاده می‌کند. دستگاه‌های لایت کیور هالوژن ارزان‌تر هستند، اما طول عمر کوتاه‌تری دارند و ممکن است گرمای بیشتری تولید کنند.
   • LED: این نوع دستگاه لایت کیور از LED‌ها (دیودهای ساطع‌کننده نور) برای تولید نور استفاده می‌کند. دستگاه‌های لایت کیور LED معمولاً گران‌تر هستند، اما طول عمر طولانی‌تری دارند، گرمای کمتری تولید می‌کنند و مصرف انرژی آنها نیز کمتر است.
   • لیزر: این نوع دستگاه لایت کیور از لیزر برای تولید نور استفاده می‌کند. دستگاه‌های لایت کیور لیزری معمولاً گران‌ترین نوع هستند، اما سریع‌ترین و قوی‌ترین نوع دستگاه لایت کیور نیز محسوب می‌شوند.

مزایای استفاده از دستگاه لایت کیور

• سفت شدن سریع و کامل مواد ترمیمی: دستگاه لایت کیور به سفت شدن سریع و کامل مواد ترمیمی، به خصوص کامپوزیت‌های نوری، کمک می‌کند. این امر به دندانپزشک اجازه می‌دهد تا ترمیم را سریع‌تر انجام دهد و از جابجا شدن مواد ترمیمی قبل از سفت شدن کامل آنها جلوگیری کند.
• ایجاد ترمیم‌های محکم و بادوام: سفت شدن کامل مواد ترمیمی با استفاده از دستگاه لایت کیور، به ایجاد ترمیم‌های محکم و بادوام کمک می‌کند که می‌توانند سال‌ها باقی بمانند.
• بهبود زیبایی ظاهر دندان‌ها: کامپوزیت‌های نوری می‌توانند با رنگ دندان‌های طبیعی شما مطابقت داشته باشند و به این ترتیب، ترمیم‌های انجام شده با استفاده از این مواد، ظاهری طبیعی و زیبا به دندان‌های شما می‌دهند.
• کاهش خطر پوسیدگی دندان: سفت شدن کامل مواد ترمیمی با استفاده از دستگاه لایت کیور، به کاهش خطر ایجاد فضاهای خالی بین ترمیم و دندان و در نتیجه، کاهش خطر پوسیدگی دندان در محل ترمیم کمک می‌کند.

نکاتی در مورد استفاده از دستگاه لایت کیور

• برای هر نوع ماده ترمیمی، باید از دستگاه لایت کیور با تنظیمات مناسب استفاده شود.
• باید طبق دستورالعمل سازنده از دستگاه لایت کیور استفاده شود.
• از تاباندن نور دستگاه لایت کیور به طور مستقیم به چشم خود یا دیگران خودداری کنید.
• در هنگام استفاده از دستگاه لایت کیور باید از عینک‌های محافظ استفاده کنید.

اگر قصد انجام ترمیم دندان با استفاده از کامپوزیت‌های نوری را دارید، حتماً از دندانپزشک خود در مورد نحوه استفاده از دستگاه لایت کیور و نکات مربوط به آن سؤال کنید.

قلم کامپوزیت دندانپزشکی چیست؟

قلم کامپوزیت دندان ابزاری است که توسط دندانپزشکان برای اعمال، شکل‌دهی و صیقل دادن مواد کامپوزیت رزینی در حین ترمیم دندان استفاده می‌شود. این قلم‌ها در اشکال و اندازه‌های مختلف با کاربردهای خاص برای هر مرحله از فرآیند ترمیم موجود هستند.

اجزای اصلی یک قلم کامپوزیت عبارتند از:

• بدنه: بدنه قلم معمولاً از فلز ضد زنگ یا پلاستیک ساخته می‌شود و دسته‌‌ای برای راحت‌تر در دست گرفتن دارد.
• گردن: گردن قلم قسمتی است که بدنه را به نوک متصل می‌کند. این قسمت می‌تواند انعطاف‌پذیر یا سفت باشد و به دندانپزشک اجازه می‌دهد تا به راحتی به مناطق مختلف دندان دسترسی پیدا کند.
• نوک: نوک قلم قسمت انتهایی آن است که با مواد کامپوزیت تماس پیدا می‌کند. نوک‌ها در اشکال و اندازه‌های مختلف با کاربردهای خاص موجود هستند.

انواع قلم‌های کامپوزیت برای کاربردهای مختلف

قلم‌های کامپوزیت ابزارهایی هستند که توسط دندانپزشکان برای اعمال، شکل‌دهی و صیقل دادن مواد کامپوزیت رزینی در حین ترمیم دندان استفاده می‌شوند. آنها در اشکال و اندازه‌های مختلف با کاربردهای خاص برای هر مرحله از فرآیند ترمیم موجود هستند.

1. قلم‌های پانسمان

• برای برداشتن و قرار دادن مواد کامپوزیت رزینی استفاده می‌شوند.
• انواع مختلفی از آنها با نوک‌های صاف، زاویه‌دار یا شیاردار برای دسترسی به مناطق مختلف دندان موجود است.
• از جنس فلز ضد زنگ یا پلاستیک ساخته می‌شوند.

2.  قلم‌های کندانسور

• برای فشرده‌سازی و متراکم کردن مواد کامپوزیت رزینی در حفره دندان استفاده می‌شوند.
• نوک آنها صاف و صیقلی است تا از ایجاد حباب در مواد جلوگیری شود.
• از جنس فلز ضد زنگ یا تیتانیوم ساخته می‌شوند.

3. قلم‌های مدلینگ

• برای شکل‌دهی و فرم‌دهی مواد کامپوزیت رزینی به فرم دلخواه دندانپزشک استفاده می‌شوند.
• انواع مختلفی از آنها با نوک‌های صاف، زاویه‌دار یا مجسمه‌سازی شده برای ایجاد جزئیات دقیق موجود است.
• از جنس فلز ضد زنگ، پلاستیک یا سیلیکون ساخته می‌شوند.

4. قلم‌های پولیش

• برای صیقل دادن و براق کردن سطح ترمیم کامپوزیت رزینی استفاده می‌شوند.
• انواع مختلفی از آنها با درجه زبری متفاوت برای ایجاد سطوح صاف و درخشان موجود است.
• از جنس لاستیک، نمد یا الماس ساخته می‌شوند.

5. قلم‌های اپلیکاتور

• برای اعمال مواد دیگر مانند باندینگ ایجنت، اسید فسفریک یا ژل هیدروکلریک استفاده می‌شوند.
• معمولاً نوک‌های کوچکی دارند تا به دسترسی دقیق به مناطق مورد نظر کمک کنند.
• از جنس پلاستیک یا فلز ضد زنگ ساخته می‌شوند.

انتخاب قلم کامپوزیت مناسب

انتخاب قلم کامپوزیت مناسب به عوامل مختلفی از جمله مرحله فرآیند ترمیم، نوع ماده کامپوزیت و ترجیح شخصی دندانپزشک بستگی دارد.

دندانپزشکان باتجربه معمولاً از ترکیبی از قلم‌های مختلف برای دستیابی به بهترین نتایج زیبایی و عملکردی در ترمیم‌های کامپوزیت استفاده می‌کنند.

علاوه بر موارد فوق، برخی از قلم‌های کامپوزیت تخصصی نیز برای کاربردهای خاص مانند:

• ترمیم‌های اینله و آنله
• ونیرهای کامپوزیت
• بلیچینگ دندان
• ترمیم‌های مستقیم دندان خلفی

طراحی شده‌اند.

نحوه استفاده از قلم کامپوزیت

دندانپزشک از قلم کامپوزیت برای برداشتن مقدار کمی از مواد کامپوزیت رزینی از روی اسلب یا سرنگ استفاده می‌کند. سپس مواد را به آرامی در حفره دندان قرار می‌دهد و با استفاده از نوک قلم آن را شکل می‌دهد. پس از اینکه مواد به شکل دلخواه درآمد، دندانپزشک از قلم‌های پولیش برای صیقل دادن و براق کردن سطح ترمیم استفاده می‌کند.

در نهایت، انتخاب قلم کامپوزیت مناسب به مهارت و تجربه دندانپزشک و نیازهای خاص هر فرد بستگی دارد.